Architektura Oksfordu

Przez ponad tysiąc lat Oksford zatrudniał najwspanialszych architektów do tworzenia budynków zarówno do nauki, pracy, mieszkania oraz zabawy. Niewiele obecnych miejsc w Oksfordzie przypomina najwcześniejszą architekturę, a jedynym przetrwałym reliktem z czasów saksońskich jest wieża Saxon ( Saxon Tower) przy Nortgate, która pełniła funkcję obserwacyjną w czasie oblężenie przez Danię. Z czasów normańskich pozostały krypty St Peter na wschodzie i St George’s Tower – część zamku.

Opactwa,  które odgrywały ogromna rolę w historii Oksfordu i stanowiły centrum zdobywania nauki, nie przetrwały reformacji. Jedynie ocalał klasztor Augustianów, który postawiono w miejscu klasztoru St Frideswide i szybko został przekształcony w katedrę Christ Church College.

Wieża St Michael i St Geogre wybudowano z bardzo wytrzymałego wapienia wydobywanego z Cumnor Hills, który nie daje się ociosać do regularnych bloków kamień i stąd ich chropowaty wygląd. Pierwsze uczelnie zostały wybudowane z łatwiejszego w obróbce wapienia, który w ogromnych ilościach wydobywany był na wzgórzach Headingtonu i na zachodzie Oksfordu.

Uczelnie ufundowane przez bogatych biskupów posiadały kaplicę, jadalnię, akademiki, bibliotekę i przytulny kwadratowy dziedziniec. Uczelnie w swej zabudowie podobne były do zakonów, z tylko kilkoma oknami wychodzącymi na zewnątrz i jedną wspaniałą bramą wejściową, miały służyć jako miejsce skupienia i nauki. Biedniejsi studenci mieszkali w ciasnych salach często oddalonych od uczelni.

Miasto zmieniło swój wygląd wraz z nastaniem stylu gotyckiego na początku XIV w. 62-metrowa iglica zwieńczająca kościół uniwersytecki  (Church of St Mary the Virgin) przy High Street wyrastała ponad dachy domów i była prawie 3 razy wyższa od wieży St Martin (obecnego Carfax).  Uczelnie również podchwyciły nowy nurt i przebudowywały swoją strukturę. Najlepszym przykładem gotyckiej architektury w Oksfordzie są Latin Chapel oraz Lady Chapel w katedrze Christ Church College. Okna zwieńczone ostrymi łukami oraz monolityczne kolumny podtrzymujące sklepiony dach były czymś zupełnie innym w porównaniu z raczej prymitywnym stylem normańskim. Kaplica w Merton College jako pierwsza przeszła metamorfozę w stylu dekoratorskim. Do dziś podziwiać można  płynne, zaokrąglone maswerki oraz ogromne wschodnie okno, które jest jednym z najbardziej finezyjnych przykładów stylu dekoratorskiego w Anglii.

Styl wertykalny (zwany też pionowym) ujawnił się podczas budowy Divinity School ukończonej w 1488r. Innym przykładem tego stylu jest chór w Christ Church Cathedral.

W połowie XVII w. nastały zmiany w obrazie samego Oksfordu. Wzdłuż ulic powstały 3- lub 4-piętrowe kamienice, do dziś przetrwała Kemp Hall tuż przy wylocie High Street. Średniowieczne dziedzińce i gospody rozbudowały się i pochłonęły znaczną część centrum (Golden Cross przy Cornmarket Street, The Mitre przy High Street).  Styl jakobiński zapanował w Oksfordzie pod koniec XVII w. i stanowił połączenie stylu gotyckiego z klasycznym. Jego oryginalność polega na symetrii  i harmonii fasad, z wielkimi, dzielonymi oknami, zapewniającymi doskonałe oświetlenie wnętrza. Najlepszym przykładem jest Old School Quqdrangle.

Po kolejnych 100 latach styl klasyczny wrócił do łask. mimo, że nowe budynki uniwersytetu (Scheldonian Theatre, Clarendon Building, Radcliffe Camera) wzniesiono w ścisłym centrum miasta Oksford zachował swój średniowieczny wizerunek.

W 1839 r. powstało Oksfordzkie Stowarzyszenie Architektury (Oxfordshire Architectural and Historical Society (OAHS), w którego skład wchodzili archeolodzy, architekci i historycy, którzy czuwali nad architektonicznym rozwojem miasta.

Styl neogotycki doskonale widoczny jest w budynku widoczny jest w  University Museum of Natural History, Mertyrs’ Memorial oraz w zachwycającej kaplicy Exeter College, która jest kopią Sainte Chapel w Paryżu.

Obraz oksfordu zachwyca mnogością styli, które idealnie współgrają ze sobą. Doskonale widać to na Radcliffe Square, gdzie budynki wybudowane w różnym czasie tworzą piękną całość.

Oksford zachwyca również witrażami, począwszy od wspaniałego okna w kaplicy Merton College, które jest dziełem rąk średniowiecznych rzemieślników, poprzez wielu zagranicznych artystów, którzy przybyli do Oksfordu i tworzyli tutaj swoje dzieła.

Wiele pięknych budowli Oksfordu może opowiedzieć ciekawe historie z życia miasta. Jest wiele miejsc, które uciekły przed XXI wiekiem i schroniły się we wspomnieniach przeszłości.